Van de redactie 

 

Vibrato. Alomtegenwoordig in muziek. Onmisbaar voor de strijker. 

Moeilijk aan te leren techniek. Geschikt voor een thema, dachten 

wij. 

Sinds we werden ingewijd in de authentieke uitvoeringspraktijk, 

leerden we vraagtekens te zetten bij standaardgebruik van vi- 

brato, omdat de muziek in die tijd waarschijnlijk zo anders werd 

uitgevoerd. We leerden dat de expressie van rechts komt, hoeveel 

je met een stok kan doen, hoe anders de instrumenten en strijk- 

stokken gebouwd waren. 

Hoe prachtig kan een kale toon zijn? 

Het kritisch gebruik van vibrato in de barok brak niet verregaand 

door in de uitvoeringspraktijk van muziek van na de barok. Toch 

leerde ik dat bij Brahms, Milhaud of Schônberg vibrato niet vanzelf 

sprak. Ik hoorde een Sjostakovitsj-vertolking waarbij de onge- 

vibreerde klanken door merg en been sneden. Ik hoorde in een 

lezing van muziekhistoricus Kolja Meeuwsen dat vibrato mis- 

schien pas begin 20e eeuw in zwang raakte als gevolg van radio- 

en grammofoonplaatopnames. 

Waarom wordt en dan zo vaak rücksichtslos gevibreerd? Soms 

irriteert het mij, als het eenheidssaus wordt, als het de aandacht 

afleidt van de muziek. Waar zit de uitknop? 

De redactie vond zelfs een website (www.non-vibrato.nl) van 

mensen die zich suf ergeren aan vibrato bij zangers en instrumen- 

talisten. Allee, een stel freakende amateurs misschien, maar toch... 

Waarom niet kritisch zijn op iets dat zo vanzelfsprekend lijkt? 

Verdiepen wij ons als strijkers genoeg in vibrato als toevoeging 

aan expressie, uitgaand van de bedoeling van de componist, het 

karakter van een stuk, ons schoonheidsideaal van tonen, onze 

boodschap aan het publiek? 

Vandaar dit themanummer. Wat vinden onze deskundigen, mu- 

ziekhistorici, onze leermeesters aan conservatoria, alle collega's 

in het veld, onze eigen leerlingen? Het is fijn dat ook de Vlaamse 

collega's hun steentje bijdroegen. Dank daarvoor! We proberen de 

invalshoeken historie, klankschoonheid, techniek en onderricht 

met elkaar te verbinden. Zodat we opnieuw kritisch naar onszelf 

kijken en onderling de discussie aangaan over een 

element in het strijkersspel dat wezenlijk is. 

 

En verderop in deze uitgave van 'Arco' lezen we het volgende: